เมื่อวันที่ 5–7 พฤศจิกายน 2568 ประเทศไทยร่วมกับรัฐบาลเปรู เยอรมนี และสำนักงานยาเสพติดและอาชญากรรมแห่งสหประชาชาติ (United Nations Office on Drugs and Crime: UNODC) จัดการประชุมกลุ่มผู้เชี่ยวชาญด้านการพัฒนาทางเลือก ครั้งที่ 10 (The 10th Expert Group Meeting on Alternative Development: EGM on AD) ณ กรุงลิมา สาธารณรัฐเปรู ภายใต้หัวข้อ “Complementing the United Nations Guiding Principles on Alternative Development (UNGPs on AD)” เพื่อหารือแนวทางจัดทำข้อเสนอแนะเพิ่มเติมต่อแนวปฏิบัติสหประชาชาติว่าด้วยการพัฒนาทางเลือก (United Nations Guiding Principles on Alternative Development: UNGPs on AD) ที่ได้รับรองเมื่อปี 2556 ให้สอดคล้องกับบริบทโลกที่เปลี่ยนแปลงไป และสามารถขับเคลื่อนการพัฒนาอย่างยั่งยืนได้อย่างเป็นรูปธรรม โดยมีนางสาวศรีตระกูล เวลาดี ผู้อำนวยการสำนักการต่างประเทศ พร้อมด้วยหม่อมหลวง ดิศปนัดดา ดิศกุล ประธานเจ้าหน้าที่บริหารมูลนิธิแม่ฟ้าหลวงฯ นำคณะผู้แทนเข้าร่วมการประชุมฯ ในนามประเทศไทย

โดยพิธีเปิดการประชุมฯ จัดขึ้นเมื่อวันที่ 5 พฤศจิกายน 2568 ณ กระทรวงการต่างประเทศแห่งเปรู โดยมี H.E. Amb. Félix Denegri รัฐมนตรีช่วยว่าการกระทรวงการต่างประเทศของเปรู เป็นประธานเปิดการประชุม พร้อมด้วยผู้แทนระดับสูงจากนานาประเทศเข้าร่วม ได้แก่ นายพิษณุ โสภณ (H.E. Amb. Pisanu Sobhon) เอกอัครราชทูต ณ กรุงลิมา Dr. Nicole Maldonado Pyschny หัวหน้าฝ่ายความร่วมมือเพื่อการพัฒนา สถานเอกอัครราชทูตเยอรมนีประจำสาธารณรัฐเปรู Mr. Thierry Rostan ผู้ประสานงานระดับโลกด้านการพัฒนาทางเลือกและการดำรงชีวิตอย่างยั่งยืน UNODC และ Mr. Berthin Gomez Vela ประธานคณะกรรมการเพื่อการพัฒนาและชีวิตปลอดยาเสพติด (DEVIDA) แห่งสาธารณรัฐเปรู

การประชุมฯ ตลอดสามวัน ประกอบด้วยการบรรยาย การอภิปราย และการประชุมเชิงปฏิบัติการ ภายใต้กรอบข้อมติที่ 68/3 “Complementing the United Nations Guiding Principles on Alternative Development” ของคณะกรรมาธิการยาเสพติด (Commission on Narcotic Drugs: CND) เพื่อพัฒนาข้อเสนอเสริมแนวปฏิบัติ UNGPs on AD ให้ทันต่อบริบทสถานการณ์โลกที่เปลี่ยนแปลงไป และแก้ไขปัญหาที่คงอยู่ โดยมุ่งเน้นให้ครอบคลุมประเด็นสำคัญที่เกิดขึ้นใหม่ อาทิ ความยั่งยืนด้านสิ่งแวดล้อม การเข้าถึงตลาดและการสร้างมูลค่าเพิ่มของผลิตภัณฑ์จากชุมชน การส่งเสริมความร่วมมือกับภาคเอกชน การสนับสนุนเชิงนโยบายและงบประมาณในระยะยาว รวมถึงการขยายผลการใช้ประโยชน์จากกลไกคาร์บอนเครดิต และระบบชำระค่าตอบแทนเพื่อบริการสิ่งแวดล้อม (Payment for Environmental Services: PES) ความมั่นคงทางอาหาร ตลอดจนกระบวนการติดตาม ประเมินผล และแลกเปลี่ยนเรียนรู้ และความมุ่งมั่นทางการเมืองและนโยบายเพื่อสนับสนุนโครงการ ตลอดจนการพิจารณาแหล่งงบประมาณใหม่เพื่อการพัฒนาในระยะยาวอย่างยั่งยืน

นอกจากนี้ ที่ประชุมฯ ยังให้ความสำคัญกับการขยายแนวทางการพัฒนาทางเลือกให้ครอบคลุมพื้นที่เมืองและเขตชายแดน ซึ่งเป็นพื้นที่ที่ได้รับผลกระทบจากยาเสพติดสังเคราะห์ รวมถึงการส่งเสริมความครอบคลุมในทุกกลุ่มประชากร โดยเฉพาะสตรี ชนพื้นเมือง และกลุ่มชาติพันธุ์ เพื่อให้สามารถเข้าถึงทรัพยากรและโอกาสในการพัฒนาอย่างเท่าเทียม ทั้งนี้ ผู้แทนจากประเทศต่าง ๆ ได้นำเสนอกรณีศึกษาความสำเร็จของโครงการ AD ที่สอดคล้องกับแนวทางดังกล่าว เช่น การปลูกพืชทดแทนในเปรู และโครงการพัฒนาทางเลือกที่ยั่งยืนของมูลนิธิแม่ฟ้าหลวงฯ ตลอดจนการนำเสนอความสำเร็จ บทเรียน และข้อเสนอแนะของโครงการของชนพื้นเมืองในเปรู การนำเสนอผลงานวิชาการ การวิจัย การดำเนินโครงการ และบทเรียนจากประเทศในแถบอเมริกากลางและใต้ (ภายใต้กลุ่ม CICAD) และแนวทางกำหนดตัวชี้วัดความสำเร็จรูปแบบใหม่ที่สอดคล้องกับสภาพปัญหาและสถานการณ์ปัจจุบันและอนาคต รวมถึงเป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืน

ในช่วงท้าย ที่ประชุมฯ ต่างเน้นย้ำถึงความสำคัญของการพัฒนาเชิงทางเลือก ในฐานะกลไกสำคัญในการลดการพึ่งพาการปลูกพืชผิดกฎหมาย และสร้างความมั่นคงทางเศรษฐกิจและสังคมแก่ชุมชน พร้อมแสดงความมุ่งมั่นที่จะร่วมมือกันอย่างต่อเนื่อง เพื่อขับเคลื่อนการพัฒนาทางเลือกให้สอดคล้องกับเป้าหมายการพัฒนาอย่างยั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDGs) ภายในปี 2573

ภายหลังจากการประชุมฯ จะจัดทำข้อเสนอเชิงนโยบายและแนวทางปฏิบัติที่เป็นรูปธรรมในการเพิ่มเติม UNGPs on AD รวมถึงจัดทำผลลัพธ์ในรูปแบบ Conference Room Paper (CRP) เพื่อเสนอต่อที่ประชุม CND สมัยที่ 69 ซึ่งมีกำหนดจัดขึ้นในเดือนมีนาคม 2569 เพื่อรายงานความก้าวหน้าการดำเนินงานตามข้อมติที่ 68/3 ต่อไป

นอกจากนี้ ในห้วงระหว่างการประชุม ยังได้จัดนิทรรศการเผยแพร่ผลิตภัณฑ์และสินค้าของโครงการพัฒนาทางเลือกของเปรูที่ประสบความสำเร็จ อาทิ ช็อกโกแลต กาแฟ น้ำผึ้ง ไส้กรอก ผลไม้พื้นถิ่น เครื่องดื่ม และเครื่องประดับจากวัสดุธรรมชาติ เป็นต้น