​
 

ประเทศไทยมีบทบาทสำคัญในภูมิภาคอาเซียน เป็นผู้ริเริ่มโครงการที่สำคัญซึ่งเป็นการส่งเสริมความร่วมมือในการป้องกันและปราบปรามยาเสพติดในระดับต่างๆ หลายโครงการ โครงการเครือข่ายข้อมูลเฝ้าระวังยาเสพติดอาเซียนเป็นโครงการหนึ่งที่เป็นความคิดริเริ่มของประเทศไทยในการจัดตั้งฐานข้อมูลยาเสพติดของอาเซียนที่สามารถสะท้อนภาพสถานการณ์ยาเสพติดของประเทศต่างๆ ในภูมิภาค โดยส่งเสริมให้ประเทศสมาชิกอาเซียนทั้ง ๑๐ ประเทศจัดเก็บข้อมูลที่แสดงถึงสถานการณ์ยาเสพติดของแต่ละประเทศในรูปแบบเดียวกัน เพื่อให้สามารถแลกเปลี่ยนและเปรียบเทียบข้อมูลกันได้ โดยเริ่มดำเนินการมาตั้งแต่ปี พ.ศ. ๒๕๕8 ผลผลิตที่สำคัญของโครงการคือ รายงานเฝ้าระวังสถานการณ์ยาเสพติดอาเซียนประจำปีค.ศ. ๒๐๑๕ ๒๐๑๖ และ ๒๐๑๗ ซึ่งเป็นครั้งแรกที่ประเทศสมาชิกอาเซียนได้ร่วมกันนำข้อมูลมาจัดทำเป็นรายงานเฝ้าระวังสถานการณ์ยาเสพติดของภูมิภาคอาเซียน โดยสำนักงาน ป.ป.ส.ประเทศไทยในฐานะผู้รับผิดชอบโครงการ ทำหน้าที่ในการดูแลระบบและฐานข้อมูล ตลอดจนการนำข้อมูลมาวิเคราะห์เพื่อจัดทำเป็นรูปเล่มรายงาน

การประชุมเครือข่ายข้อมูลเฝ้าระวังยาเสพติดอาเซียน ครั้งที่ ๘ จัดขึ้นระหว่างวันที่ ๓ – ๕ กรกฎาคม พ.ศ. ๒๕๖๒ ณ โรงแรมพูลแมน คิง พาวเวอร์ กรุงเทพฯ ในการประชุมครั้งนี้ นอกจากสมาชิกเครือข่ายข้อมูลเฝ้าระวังยาเสพติดอาเซียน ประกอบด้วยผู้แทนจากประเทศสมาชิกประชาคมอาเซียนทั้ง ๑๐ ประเทศ ประเทศละ ๓ คน จะได้ร่วมกันพิจารณาให้ความเห็นชอบร่างรายงานเฝ้าระวังสถานการณ์ยาเสพติดอาเซียน ประจำปี ค.ศ. ๒๐๑๘ ก่อนนำไปเสนอในการประชุมเจ้าหน้าที่อาวุโสอาเซียนด้านยาเสพติด (ASOD) ครั้งที่ ๔๐ ณ ประเทศกัมพูชา ซึ่งเป็นเจ้าภาพจัดในเดือนสิงหาคม พ.ศ. ๒๕๖๒ นี้แล้ว ที่ประชุมยังจะได้พิจารณาร่างข้อกำหนดเฉพาะ (Term of Reference) ของโครงการเครือข่ายข้อมูลเฝ้าระวังยาเสพติดอาเซียน ซึ่งอธิบายบทบาทหน้าที่ของสมาชิกเครือข่ายข้อมูลเฝ้าระวังยาเสพติดอาเซียน รวมถึงวิธีดำเนินงานของเครือข่าย และร่วมกันตรวจทานคู่มือการใช้ระบบข้อมูลเฝ้าระวังยาเสพติดอาเซียน พร้อมทั้งแผนการดำเนินงานของเครือข่ายข้อมูลเฝ้าระวังยาเสพติดอาเซียนประจำปี ค.ศ. ๒๐๒๐ ก่อนเสนอให้ที่ประชุม ASOD รับทราบ

รายงานเฝ้าระวังสถานการณ์ยาเสพติดอาเซียน ประจำปี ค.ศ. ๒๐๑๘ ให้ความสำคัญกับสารที่ออกฤทธิ์ต่อจิตและประสาทชนิดใหม่ (New Psychoactive Substances – NPS) เนื่องจากพบว่ามีแนวโน้มที่จะเป็นปัญหาในอาเซียนเช่นเดียวกับที่เกิดขึ้นแล้วในภูมิภาคอื่นๆ ทั่วโลก

หลังจากการนำเสนอรายงานเฝ้าระวังสถานการณ์ยาเสพติดอาเซียน ประจำปี ค.ศ. ๒๐๑๘ ต่อที่ประชุมเจ้าหน้าที่อาวุโสอาเซียนด้านยาเสพติด (ASOD) ครั้งที่ ๔๐ และแถลงข่าวเปิดตัวรายงานฯ ประจำปี ค.ศ. ๒๐๑๘ ประมาณวันที่ ๒๘ สิงหาคม ๒๕๖๒ แล้ว สำนักงาน ป.ป.ส. จะได้นำรายงานนี้ขึ้นเผยแพร่บนเว็บไซต์ของ ศูนย์ประสานงานความร่วมมือยาเสพติดอาเซียน ที่ https://aseannarco.oncb.go.th